Метотрексат
Инструкция
-
русский
-
қазақша
Саудалық атауы
Метотрексат "Эбеве"
Халықаралық патенттелмеген атауы
Метотрексат
Дәрілік түрі
2,5 мг таблеткалар
Құрамы
Бір таблетканың құрамында
белсенді зат – 2,5 мг сусыз метотрексат,
қосымша заттар: лактоза моногидраты, жүгері крахмалы, микрокристалды целлюлоза, кремнийдің қоллоидты қостотығы, магний стеараты.
Сипаттамасы
Ашық-сары түсті, беті тегіс таблеткалар. Бетінде сары түстен қызыл түске дейінгі теңбілдер болуы мүмкін.
Фармакотерапиялық тобы
Ісікке қарсы препараттар. Антиметаболиттер. Фолий қышқылының аналогтары.
АТЖ коды L01BA01
Фармакологиялық қасиеттері
Фармакокинетикасы
Ішу арқылы қабылдаған кезде метотрексаттың сіңуі дозаға байланысты: 30 мг/м2қабылдаған кезде жақсы сіңеді, орташа биожетімділігі — 50%. Сіңуі 80 мг/м2-ден асатын дозада қабылдаған кезде төмендейді (қанығуы салдарынан деп шамаланады).
Лейкемиясы бар балаларда сіңуі 23%-дан 95%-ға дейін өзгеріп отырады.
Ең жоғары концентрацияға (Сmax) жету уақыты – ішу арқылы қабылдаған кезде 1-2 сағат. Ас қабылдау сіңуін баяулатады және Сmax. төмендетеді. Плазма ақуыздарымен байланысуы — 50%-ға жуық.
Емдік дозаларда қабылдаған кезде гематоэнцефалдық бөгет арқылы өтпейді дерлік (жұлын-ми сұйықтығына интратекальді түрде енгізгеннен жоғары концентрацияға жетеді). Плацентарлы бөгеттен өтеді және емшек сүтіне өтеді.
Ішу арқылы қабылдағаннан кейін ішек флорасымен ішінара, негізгі бөлігі — бауырда (енгізу жолына қарамай-ақ) метаболизденіп, дигидрофолатредуктазаны және тимидин синтезін тежейтін фармакологиялық тұрғыдан белсенді полиглютамин түрін түзеді. Бастапқы сатысындағы жартылай шығарылу кезеңі 2-4 сағатты құрайды, ал соңғы сатысында (ұзаққа созылатын) — препараттың әдеттегі дозасын пайдаланған кезде 3-10 сағат және жоғары дозаларын қабылдаған кезде 8-15 сағат. Бүйрек қызметінің созылмалы жеткіліксіздігінде препараттың шығарылуының екі сатысы да едәуір ұзаққа созылуы мүмкін.
Көбіне бүйректер арқылы шумақтық сүзілу және өзекшелік секреция жолымен өзгермеген күйінде шығарылады (к/і енгізген кезде 80-90%-ы 24 сағат ішінде шығарылады), өтпен бірге 5% - 20%-ы шығарылады (кейін ішекте кері сіңеді). Бүйрек қызметі бұзылған, айқын асциті немесе транссудаты бар науқастарда дәрілік заттың шығарылуы едәуір баяу. Қайталап енгізген кезде тіндерде метаболиттер түрінде жиналады.
Фармакодинамикасы
Ісікке қарсы, антиметаболиттерге – фолий қышқылының аналогтарына жататын цитоуытты дәрі. Дигидрофолий қышқылының тетрагидрофолий қышқылына (пуринді нуклеотидтердің және олардың туындыларының синтезі үшін қажетті көмірсутек фрагменттерін тасымалдаушы) қайта айналуына қатысатын дигидрофолатредуктазаны тежейді.
ДНҚ синтезін, репарациясын және жасушалық митозды (S-фазасында) тежейді. Метотрексаттың әсеріне жасушаның пролиферациясы жоғары болатын мына тіндер аса сезімтал: ісік тіні, сүйек кемігі, шырышты қабық эпителийінің жасушалары, эмбриональді жасушалар. Бұдан басқа, метотрексаттың иммуносупрессивті қасиеттері бар.
Қолданылуы
- ересек емделушілердегі ревматоидты артритте базистік препараттармен ем жүргізу қажет болған кезде, ювенильді ауыр, белсенді идиопатиялық артриттің полиартриттік түрінде қабынуға қарсы стероидты емес препараттарға талапқа сай жауап болмағанда
- өрескел псориаздың ауыр және денеге жайылған түрлерінде, әсіресе түйіндақ түрінде ересектерде әдеттегі емдеу әдістері (жарықпен емдеу, PUVА және ретиноидтар) тиімсіз болған жағдайда
- жедел лимфобластты лейкозда демеуші ем ретінде.
Қолдану тәсілі және дозалары
Метотрексат "Эбеве" таблеткаларын ас қабылдаудан бір сағат бұрын немесе қабылдағаннан кейін ішке 1,5- 2 сағаттан соң қабылдайды.
Келесі дозалау режимін қолданады:
Ревматоидты артрит: бастапқы доза әдетте аптасына бір рет 7,5 мг құрайды. Емдік әсерге әдетте 6 апта ішінде жетеді, емделушінің жағдайының жақсаруы кейінгі 12 немесе одан көбірек апта ішінде байқалады. Егер әсері 6-8 аптаның ішінде білінбесе және уытты симптомдары болмаса, доза біртіндеп аптасына тағы да 2,5 мг-ға арттырылуы мүмкін.
Әдетте тиімдісі 7,5-15 мг арасындағы доза, ол аптасына 20 мг-нан аспауы тиіс. Егер ең жоғары дозамен 8 апта емдегеннен кейін реакция болмаса, метотрексататы қабылдауды тоқтатқан жөн. Егер емдеуге реакция білінсе, демеуші доза мүмкіндігінше ең төмен дозаға дейін азайтылуы тиіс. Емдеуге қолайлы уақыт қазіргі таңда белгісіз, бірақ алдын ала жасалған деректер демеуші дозаны қабылдаған жағдайда басында алынған әсер кем дегенде 2 жыл сақталатынын айғақтайды. Емдеуді тоқтатқан кезде симптомдар 3-6 апта өткен соң қайта басталуы мүмкін.
Ювенильді идиопатиялық артриттің полиартриттік түрлері: 3 жастан асқан балалар және жасөспірімдер үшін ұсынылатын доза аптасына дене бетінің әр м2 шаққанда 10-15 мг құрайды. Емдеуге келмейтін жағдайларда апталық доза аптасына дене салмағының әр м2 шаққанда 20 мг-ға дейін арттырылуы мүмкін. Алайда дозаны арттырған кезде науқастың жағдайын мұқият бақылап отыру қажет.
Псориаз: ұсынылатын бастапқы доза – аптасына 3 рет 12 сағаттық аралықпен 2,5 мг немесе аптасына бір рет 7,5 мг.
Жедел лейкоздарда демеуші ем: метотрексаттың 30мг/м2–ға дейінгі дозасы ішу арқылы қабылдануы мүмкін, өте жоғары дозалар парентеральді түрде қолданылуы тиіс.
Бүйрек қызметінің жеткіліксіздігі бар емделушілер үшін ұсынылатын доза:
Бүйрек қызметі бәсеңдеген емделушілер метотрексатты, келесі сызбаны қолдана отырып, сақтықпен қабылдағаны жөн:
Креатинин клиренсі (мл/мин)
> 50 мл/мин – 100% доза
20- 50 мл/мин – 50 % доза
< 20 мл/мин – метотрексатты қабылдау ұсынылмайды.
Жағымсыз әсерлері
Жиілігі келесі белгілермен белгіленеді: өте жиі (≥1/10), жиі (≥1/100 < 1/10), жиі емес (≥1/1000 < 1/100), сирек (≥1/10.000 < 1/1000), өте сирек (< 1/10.000).
Өте жиі
- тәбеттің жоғалуы, жүректің айнуы, құсу, іштің ауыруы, ауыз қуысының және тамақтың шырышты қабықтарының қабынуы және ойық жарасы (әсіресе метотрексатты қабылдағаннан кейін алғашқы 24-48 сағат ішінде), диспепсия
- бауыр ферменттері (АЛАТ, АСАТ, сілтілік фосфатаза) белсенділігінің, билирубин деңгейінің жоғарылауы
Жиі
- лейкопения, тромбоцитопения, анемия
- бас ауыру, қажу, ұйқышылдық, дизартрия, афазия, гемипарез, парез, құрысулар, жоғары дозаларды қабылдаған кезде – когнитивті қызметтің транзиторлы бұзылуы, көңіл-күйдің құбылмалылығы, энцефалопатия (соның ішінде лейкоэнцефалопатия)
- интерстициальді альвеолитке/пневмонитке байланысты тіпті өлімге дейін алып келетін өкпе асқынулары (тітіркендіретін құрғақ жөтел, ентігудің өткінші диспноэге ауысуы, көкіректің ауыруы, дене қызуы). Егер мұндай симптомдар пайда болса, метотрексатты қабылдауды дереу тоқтату және жұқпаның бар-жоқтығын анықтау керек (соның ішінде пневмонияны)
- диарея (әсіресе метотрексатты қолданғаннан кейін алғашқы 24-48 сағат ішінде)
- экзантема, эритема, қышу
Жиі емес
- панцитопения, агранулоцитоз, гематопоэтикалық бұзылулар
- лимфома жағдайлары тіркелген, олар метотрексатпен емдеуді тоқтатқаннан кейін азайған
- өкпелердің фиброзы
- асқазан-ішектік ойық жаралар және қан кетулер
- бауырдың майлы дистрофиясы, фиброзы және циррозы (бауыр ферменттерінің деңгейі қалыпты болғанда), бауыр некрозы, қант диабеті, сарысулық альбумин деңгейінің төмендеуі, панкреатит
- есекжем, фотосезімталдық, тері пигментациясының ұлғаюы, алопеция, ревматикалық түйіндердің ұлғаюы, псориаз түйіндақтарының ауыртатын зақымы, ауыр уытты реакциялар, ұшық түріндегі тері бөртпесі, мультиформалы эритема (соның ішінде Стивенс-Джонсон синдромы, уытты эпидермальді некролиз (Лайелл синдромы), терінің ойық жаралануы және некрозы, эксфолиатиті дерматит)
- артралгия, миалгия, остеопороз, сынулар
- қуықтың тітіркенуі және ойық жарасы (гематуриямен бірге болуы мүмкін), дизурия
- ауыр аллергиялық реакциялар, анафилактикалық шокқа дейін, кенеттен өліп кету
- қынаптың шырышты қабығының қабынуы және ойық жаралануы
Сирек:
- перикардит, перикардиальді жалқық, жүрек тампонадасы, АҚ төмендеуі, тромбоэмболия (соның ішінде артериялық тромбоз, церебральді қантамырлар тромбозы, тереңдегі көктамырлар тромбозы, торлықабық көктамырларының тромбозы, тромбофлебит, өкпе эмболиясы)
- мегалобластты анемия
- көрудің күшті нашарлауы, көз жасының шамадан тыс ағуы, катаракта, жарықтан қорқу, қыртысты соқырлық (жоғары дозаларда)
- көңіл-күйдің өзгеруі
- фарингит, ентігу, бронх демікпесі
- гингивит, мальабсорбция, энтерит, мелена
- жедел гепатит және гепатоуыттылық
- тырнақтардың пигментациясы, акне, петехиялар, экхимоздар, терінің депигментациясы
- цистит, нефропатия, бүйрек қызметінің жеткіліксіздігі, креатинин деңгейінің жоғарылауы, олигурия, анурия, азотемия
- гиперурикемия
Өте сирек
- өмірге қатер төндіретін оппортунистік жұқпалар (соның ішінде пневмоцисталы пневмония), ЦМВ (соның ішінде ЦМВ-пневмония), сепсис (соның ішінде фатальді), нокардиоз, гистоплазмоз, криптококкоз, Herpes zoster және Herpes simplex туынлатқан жұқпалар (соның ішінде. диссеминирленген)
- сүйек кемігі қызметінің күрт төмендеуі, апластикалық анемия, лимфаденопатиялық бұзылулар (ішінара қайтымды), лимфопролиферативті аурулар, эозинофилия, нейтропения, гипогаммаглобулинемия
- ұйқысыздық
- бұлшықет астениясы немесе аяқ-қолдардың парестезиясы, дәм сезімінің өзгеруі (темір тату), жедел асептикалық менингит, сал
- конъюнктивит, ретинопатия
- тыныстың тарылуы, өкпелердің созылмалы обструктивті ауруы, плевральді жалқық
- қан құсу, мегаколон
- созылмалы гепатиттің қайта жаңғыруы, бауырдың жедел дегенерациясы, герпестік гепатит, бауыр қызметінің жеткіліксіздігі
- жедел паронихиялар, сыздауық, экхимоз, телеангиэктазия, ашытқылық микоз, аллергиялық васкулит, гидраденит
- протеинурия, гематурия
- қызба, жараның жазылуының баяулауы, иммуносупрессия (жұқпалы ауруларға төзімділіктің төмендеуі)
- либидоның жоғалуы, импотенция, олигоспермия, етеккір оралымының бұзылуы, дисменорея, қынаптық бөлінділер, гинекомастия, бедеулік, өздігінен болған түсік, ұрықтың шетінеуі
Қолдануға болмайтын жағдайлар
- метотрексатқа және/немесе препараттың кез келген басқа компонентіне жоғары сезімталдық
- маскүнемдік
- сүйек кемігінің гипоплазиясы, айқын анемия, лейкопения, нейтропения, тромбоцитопения
- бүйрек немесе бауыр қызметінің айқын жеткіліксіздігі
- желшешек (соның ішінде жақында болған), белдеулі теміреткі, туберкулез, АИВ және басқа да жұқпалы аурулар
- тұқым қуалаған лактоза жақпаушылығы, Lapp-лактоза ферментінің тапшылығы, глюкоза/галактоза мальабсорбциясы
- ауыз қуысының және асқазан-ішек жолының ойық жарасы
- тірі вакциналармен қатарласа жасалатын вакцинация
- жүктілік және емшек емізу
- 3 жасқа дейінгі балалар
Сақтықпен:
- асцит
- плевральді қуыстағы жалқық
- сусыздану
- подагра немесе нефролитиаз сыртартқыда болса
- бұған дейін сәулемен емду және химиялық емдеу жүргізілсе.
Дәрілермен өзара әрекеттесуі
Метотрексаттың жоғары дозаларын қабынуға қарсы стероидты емес әртүрлі препараттарымен (ҚҚСП), аспиринді және басқа да салицилаттарды, азапропазонды, диклофенакті, индометацинді және кетопрофенді қоса есептегенде, бір мезгілде қолданғанда метотрексаттың уыттылығы күшеюі және бірқатар жағдайларда ауыр уытты әсер болуы, кейде тіпті өліммен аяқталуы мүмкін. Арнайы сақтық шараларын орындағанда және метотрексатты төмен дозаларда (аптасына 7,5-15 мг) қолдануға тиісті мониторинг жүргізген кезде, атап айтқанда ревматоидты артритті емдеген кезде, ҚҚСП-мен біріктіріп қолдануға болады.
Сульфаниламидтерді, сульфонилмочевина туындыларын, фенитоинды, фенилбутазонды, аминобензой қышқылын, пробеницидті, пириметаминді немесе триметопримді; бірқатар антибиотиктерді (пенициллин, тетрациклин, хлорамфеникол), тікелей емес антикоагулянттарды және гиполипидемиялық препараттарды (холестирамин) бір мезгілде қолдану метотрексаттың уыттылығын күшейтеді.
Метотрексат қанда несеп қышқылының концентрациясын арттырады, сондықтан гиперурикемия және подагра қатар жүретін науқастарды емдеген кезде подаграға қарсы дәрілердің (аллопуринол, колхицин, сульфинпиазон) дозасын түзету қажет болуы мүмкін; урикозуриялық подаграға қарсы дәрілерді қолдану метотрексатпен емдеу аясында несеп қышқылының түзілуінің жоғарылауына байланысты нефропатияның пайда болу қаупін арттыруы мүмкін (аллопуринолды пайдаланған дұрыс).
Өзекшелік секрецияны бөгейтін дәрілік заттар (мысалы, пробенецид) метотрексаттың уыттылығын, оның бүйректер арқылы шығарылуын азайту есебінен, арттырады.
Асқазан-ішек жолында нашар сіңетін антибиотиктер (тетрациклиндер, хлорамфеникол) метотрексаттың сіңуін төмендетеді және ішекте қалыпты микрофлораның басылуы салдарынан оның метаболизмін бұзады.
Ретиноидтар, азатиоприн, сульфасалазин метотрексатпен бір мезгілде қолданылған кезде гепатоуыттылықтың пайда болу қаупін арттырады. Алкоголь және қосымша гепатоуыттық препараттарды қабылдау метотрексаттың гепатоуыттық әсерінің пайда болу мүмкіндігін арттырады.
Құрамында фолий қышқылы немесе оның туындылары бар поливитаминдік препараттар метотрексатпен емдеу тиімділігін төмендетуі мүмкін.
L-аспарагиназа метотрексаттың антагонизмі болып табылады.
Метотрексатпен емдеу аясында динитроген тотығын пайдалана отырып, анестезия жүргізу алдын ала болжауға келмейтін ауыр миелосупрессияның және стоматиттің пайда болуына әкеп соғуы мүмкін.
Цитарабинді метотрексатпен емдеуді бастаудан 48 сағат бұрын немесе бастағаннан кейін 10 минут ішінде қолдану синергидтік цитоуытты әсердің пайда болуына себеп болуы мүмкін (дозалау режимін түзетуді гематологиялық көрсеткіштерін бақылау негізінде жүргізу керек).
Метотрексатпен бір мезгілде қолданған кезде амиодарон терінің ойық жаралануына мүмкіндік беруі мүмкін.
Метотрексатты протонды насостың, мысалы, омепразол немесе пантопразол сияқты тежегіштерімен бір мезгілде қабылдаған кезде метотрексаттан, миалгиямен және дірілмен қатар жүретін, ренальді тазару кідіруі мүмкін.
Метотрексат теофиллиннің клиренсін төмендетеді, сондықтан метотрексатты қабылдаған кезде құрамында теофиллин мен кофеин бар сусындарды (кофе, қара шай, құрамында кофеин бар алкогольсіз ішімдіктер) қолдануды азайтқан жөн.
Гематоуыттық дәрілік заттар метотрексаттың гематоуыттылығының пайда болу қаупін арттырады. Метотрексатты және лефлуномидті біріктіріп қабылдау панцитопенияның пайда болу қаупін арттыруы мүмкін.
Ішке қабылдауға арналған неомицин ішке қабылданатын метотрексаттың сіңуін төмендетуі мүмкін.
Псориазы немесе зеңді микозы бар, метотрексатты PUVA-терапиямен (метоксален және ультракүлгін сәулелендіру) біріктіріп ем қабылдаған бірнеше емделушілерде тері обыры анықталды.
Эритроцитарлы масса мен метотрексатты бір мезгілде қолданған кезде сақ болған жөн.
Радиотерапиямен біріктіру жұмсақ тіндердің некроз қаупін жоғарылатады.
Метотрексат вакцинацияға иммунологиялық жауапты төмендетуі мүмкін. Тірі вакцинамен бір мезгілде енгізген кезде ауыр антигендік реакциялар пайда болуы мүмкін.
Айрықша нұсқаулар
Метотрексат цитоуытты препарат болып табылады, сондықтан оны қолданғанда сақ болу қажет.
Препаратты метотрексатты қолдану тәжірибесі бар және оның қасиеттерімен және әсер ету ерекшеліктерімен таныс дәрігер ғана тағайындауы тиіс. Ауыр және тіпті фатальді жағымсыз реакциялардың пайда болуы мүмкін екендігін ескеріп, емделушілерге дәрігер ықтимал қауіпті және тиісті қауіпсіздік шараларын толық мәлімдеуі тиіс. Метотрексатпен ем қабылдап жүрген емделушілерге, ықтимал уытты әсерлерді және жағымсыз реакцияларды дер кезінде анықтау және баға беру үшін, тиісті бақылау жүргізген жөн.
Метотрексатпен емді бастау немесе қайта жаңғырту алдында қанға жалпы талдама жасалып, тромбоциттер деңгейін анықтау, қанға биохимиялық талдама жасап, бауыр ферменттерінің, билирубиннің, сарысулық альбуминнің мәндерін анықтау, кеуде қуысына рентгенологиялық тексеру жүргізу, бүйрек қызметін тексеру, қажет болған кезде туберкулезге және гепатитке тест жасау керек.
Уыттану симптомдарын дер кезінде анықтау үшін шеткергі қан жағдайын (лейкоциттер мен тромбоциттер санын: алдымен 7-10 күнде 1 рет, ремиссия кезеңінде – 1-2 аптада 1 рет), «бауыр» трансаминазасы белсенділігін, бүйрек қызметін (мочевина азотын, креатинин клиренсін және/немесе сарысу креатининін), қан сарысуында несеп қышқылының концентрациясын бақылау, кеуде қуысындағы ағзаларға мезгіл-мезгіл рентгеноскопия жүргізу, әрбір қолдану алдында ауыз қуысының және жұтқыншақтың шырышты қабығында жараның бар-жоқтығын тексеру қажет. Сүйек кемігінің қан түзу жағдайына бақылауды емге дейін, емдеу кезінде 1 рет және курстың соңында жүргізу керек.
Метотрексаттың жоғары дозаларын енгізген кезде уыттық реакциялардың алғашқы белгілерін ерте анықтау үшін науқастарды мұқият бақылауға алу қажет.
Жоғары дозамен емдеуді аурухана жағдайында кальций фолинатымен қалқалау арқылы қан плазмасындағы метотрексат концентрациясын бақылай алатын тәжірибелі химиотерапевт қана жүргізуі тиіс.
Арттырылған және жоғары дозалардағы метотрексатпен емдеу кезінде несептің рН-ын бақылау қажет: енгізген күні және кейінгі 2-3 күнде несеп реакциясы сілтілік болуы тиіс. Бұған 40 мл 4,2% натрий гидрокарбонаты ерітіндісі мен 400-800 мл натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісінен тұратын қоспаны емдейтін күн қарсаңында емдеу күні және кейінгі 2-3 күнде көктамыр ішіне тамшылатып енгізу арқылы қол жеткізіледі.
Арттырылған және жоғары дозалардағы метотрексатпен емдеуді тәулігіне 2 л сұйықтыққа дейін күшейтілген гидратациямен бірге жүргізу қажет.
Метотрексаттың 2 г/м² және одан жоғары дозасы оның қан сарысуындағы концентрациясын бақылай отырып енгізіледі. Енгізгеннен кейін 22 сағаттан соң қан сарысуындағы метотрексаттың мөлшері бастапқы деңгейден 2 есе төмен болады деп есептеледі. Креатинин деңгейінің бастапқы мөлшерінен 50%-ға және одан астамға артуы билирубин деңгейінің жоғарылауы қарқынды дезинтоксикация емін жүргізуді қажет етеді.
Псориазды емдеу үшін емдеудің басқа түрімен емдеуге келмейтін аурудың ауыр түріне шалдыққан науқастарға ғана метотрексатты тағайындайды.
Метотрексатпен емдеу үдерісінде уыттылықтың алдын алу үшін қанға мезгіл-мезгіл талдама жасау (аптасына 1 рет), лейкоциттер және тромбоциттер мөлшерін анықтау, бауыр және бүйрек қызметтеріне тест жүргізу қажет.
Әрбір қолдану алдында науқастың ауыз қуысында жараның бар-жоқтығын тексеру қажет.
Диарея және ойық жаралы стоматит пайда болған кезде метотрексатпен емдеуді тоқтату қажет, керісінше жағдайда бұл геморрагиялық энтериттің пайда болуына және ішектің тесіп ойылуы салдарынан науқастың өліміне әкеп соқтыруы мүмкін.
Бауыр қызметі бұзылған науқастарда метотрексаттың шығарылу кезеңі арттырылған, сондықтан мұндай науқастарда емді аса сақтықпен, төмен дозаларды қолдана отырып, жүргізген жөн.
Метотрексат жедел немесе созылмалы гепатоуыттылықтың пайда болуына (соның ішінде фиброзға және бауыр циррозына) әкеп соғуы мүмкін. Созылмалы гепатоуыттылық әдетте метотрексатты ұзақ уақыт қолданғаннан кейін (әдетте 2 немесе одан көп жыл ішінде) немесе жалпы жиынтық доза кем дегенде 1.5 грамға жеткенде пайда болады және жағымсыз аяқталуға әкеп соғуы мүмкін. Гепатоуытты әсерге қатар жүретін ауыр сыртартқы (маскүнемдік, семіздік, қант диабеті) және қартаю себепші болуы мүмкін.
Биохимиялық параметрлермен қатар, бауыр қызметін объективизациялау үшін емдеуді бастар алдында немесе емдеуді бастағаннан кейін 2-4 айдан соң жалпы жиынтық 1.5 г доза және әрбір қосымша 1 – 1.5 грамм доза болғанда бауырға биопсия жүргізу керек. Бауырдың орташа фиброзында немесе цирроздың кез келген дәрежесінде метотрексатпен емдеуді тоқтата тұрады; фиброздың жеңіл түрінде әдетте биопсияны 6 айдан кейін қайталау керек. Алғашқы емді жүргізу кезінде бауырда аздаған гистологиялық өзгерулер болуы мүмкін (аздаған портальді қабыну және май өзгерулері), бұл емдеуден бас тарту немесе тоқтату үшін негіз болып табылмайды, бірақ препаратты қолданған кезде сақ болу қажеттілігін көрсетеді.
Бүйрек қызметінің бұзылуы дозаға байланысты. Бұзылу қаупі бүйрек қызметі төмендеген немесе сусызданған науқастарда, сондай-ақ басқа да нефроуытты препараттарды қабылдап жүрген науқастарда жоғары.
Қорғалмаған теріні ұзақ уақыт күн сәулесінің астында ұстамаған немесе УКС жарығын шамадан тыс қолданбаған жөн (фотосенсибилизация реакциясы болуы мүмкін).
Препаратты қабылдағаннан кейін 3 айдан 12 айға дейін иммунизациядан бас тарту қажет (егер мұны дәрігер қаламаса); науқаспен бірге тұратын оның отбасының басқа мүшелері полиомиелитке қарсы ішу арқылы қабылданатын вакцинамен иммунизациядан бас тартқаны жөн (полиомиелитке қарсы вакцина алған адамдармен қарым-қатынаста болмау керек, немесе мұрын мен ауызды жабатын қорғаныш бетперде киген жөн).
Ұрпақ өрбіте алатын әйелдер мен еркектер және олардың серіктес сыңарлары метотрексатпен емделу кезінде және емдеуден кейін кем дегенде 3 ай бойы – еркектер және кем дегенде бір овуляциялық цикл бойы – әйелдер контрацепцияның сенімді шараларын қолдануы тиіс.
Дәрілік заттың көлікті және қауіпті механизмдерді басқару қабілетіне ықпал ету ерекшеліктері
Метотрексатты қабылдаудан болатын жағымсыз әсерлер автокөлікті және қауіпті механизмдерді басқару қабілетіне теріс ықпалын тигізуі мүмкін.
Артық дозалануы
Симптомдары: артық дозаланудың өзіне тән ерекше симптомдары жоқ, әдетте лейкопения, тромбоцитопения, анемия, панцитопения, нейтропения, сүйек кемігі қызметінің басылуы, мукозит, ауыз қуысының ойық жарасы, жүректің айнуы, құсу, асқазан-ішектің ойық жаралануы, асқазан-ішектік қан кету байқалады. Артық дозалану қан плазмасындағы метотрексаттың концентрациясы бойынша анықталады.
Емдеу: метотрексатты байқамай артық дозаланған кезде өзіне тән ерекше антидот — кальций фолинатын қолдану керек. Кальций фолинатын мүмкіндігінше дереу, дұрысы алғашқы сағат ішінде, көктамыр ішіне немесе бұлшықет ішіне метотрексаттың дозасына тең немесе артық дозада енгізген жөн, кейінгі дозаларды қан сарысуындағы метотрексаттың концентрациясына байланысты қажетіне қарай енгізеді (метотрексаттың деңгейі 10-7 моль/л-ге дейін төмендетілуі тиіс).
Метотрексаттың және/немесе оның метаболиттерінің бүйрек өзекшелеріндегі преципитациясының алдын алу үшін организмге гидратация жасайды және несепті сілтілендіреді.
Метотрексаттан тиімді түрде тазару диализатордың қарқынды ағынын пайдалана отырып жүргізілетін интермиттирлеуші гемодиализ кезінде байқалды.
Шығарылу түрі және қаптамасы
Тығыздығы төмен полиэтиленнен жасалған тығыны бар полипропилен құтыға 50 таблеткадан салынған.
Бір құты медицинада қолданылуы жөнінде мемлекеттік және орыс тіліндегі нұсқаулықпен бірге картон пәшкеге салынған.
Сақтау шарттары
Жарықтан қорғалған жерде, 25º-ден аспайтын температурада сақтау керек.
Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!
Сақтау мерзімі
3 жыл
Қаптамасындағы жарамдылық мерзімі өткеннен кейін қолдануға болмайды.
Босатылу шарттары
Рецепт арқылы
Өндіруші
EBEWE Pharma Ges.m.b.H. Nfg.KG
А -4866 Унтерах, Австрия, Еуропа
Тіркеу куәлігі иесінің аты және елі
EBEWE Pharma Ges.m.b.H. Nfg.KG, Австрия
Тұтынушылардан өнім (тауар) сапасы жөнінде шағымдарды Қазақстан Республикасы аумағында қабылдайтын ұйымның мекенжайы
Қазақстан Республикасындағы Новартис Фарма Сервисез АГ филиалы
Алматы , Жамақаев к-сі, 155 А,
Тел.: (727) 258-12-91
Факс: (727) 250- 64- 63
e-mal: http://leknet.lek.si