Методжект® (22,5 мг/0,45 мл)

• русский
• қазақша

• Скачать инструкцию медикамента

Саудалық атауы

Методжект®

Халықаралық патенттелмеген атауы

Метотрексат

Дәрілік түрі

50 мг/мл, 7,5 мг/0,15 мл, 10 мг/0,20 мл, 12,5 мг/ 0,25 мл, 15 мг/0,30 мл,

17,5 мг/0,35 мл, 20 мг/0,40 мл, 22,5 мг/0,45 мл, 25 мг/0,50 мл,

27,5 мг/0,55 мл, 30 мг/0,60 мл инъекцияға арналған ерітінді

Құрамы

1 мл препараттың құрамында:

белсенді зат: 54.84 мг метотрексат динатрий түріндегі 50 мг метотрексат

қосымша заттар - натрий гидроксиді, натрий хлориді, инъекцияға арналған су

Сипаттамасы

Сарғыш-қоңыр мөлдір ерітінді

Фармакотерапиялық тобы

Ісікке қарсы препараттар. Антиметаболиттер. Фолий қышқылының аналогтары. Метотрексат

АТХ коды L01BA01

Фармакологиялық қасиеттері

Фармакокинетикасы

Ішке тағайындалғанда метотрексат асқазан-ішек жолы арқылы сіңіріледі. Төмен дозалармен (дене беткейінің 7.5 және 80 мг/м2 арасында) емдегенде метотрексат сіңірілуі, орта есеппен, 70 %-ға жуық құрайды, бірақ сіңірілуі индивидуумнан индивидуумға дейін де, бір ғана науқаста да әртүрлі уақытта (25-100 %) едәуір ауытқуы мүмкін. Қандағы ең жоғары концентрациясына 1-2 сағаттан соң жетеді.

Метотрексат биожетімділігі көктамыр ішіне, бұлшықет ішіне, тері астына енгізу кезінде салыстырмалы және 100 % дерлік құрайды.

Метотрексаттың 50 %-ға жуығы плазма ақуыздарымен байланысады. Тіндерде таралғаннан кейін полиглутаматтар түріндегі метотрексаттың жоғары концентрациялары бауырдан, бүйректен, әсіресе, көкбауырдан табылады, онда метотрексат бірнеше апта немесе тіпті ай бойы сақталуы мүмкін.

Шағын дозаларда қолданғанда метотрексат тым аз мөлшерлерде ғана жұлын сұйықтығына өтеді.

Жартылай шығарылу кезеңі орта есеппен 6-7 сағат құрайды және жоғары ауытқымалылығымен (3-17 сағат) сипатталады. Қосымша таралу көлемі (плевралық жалқықтың, асциттің болуы) бар емделушілерде жартылай шығарылу уақыты орташа мәнінен 4 есе асып кететін шамаларға дейін ұзаруы мүмкін.

Енгізілген дозаның 10 %-ға жуығы бауырда метаболизденеді, негізгі метаболит – 7-гидроксиметотрексат та фармакологиялық белсенділікке ие.

Көбінесе өзгермеген күйде бүйрекпен шумақтық сүзіліс және өзекшелік секреция арқылы шығарылады.

5-20 %-ға жуық метотрексат және 1-5 % 7-гидроксиметотрексат өтпен (кейіннен ішекте кері сіңірілуімен) шығарылады.

Бүйрек функциясы бұзылған науқастарда препараттың шығарылуы едәуір баяулаған.

Бауыр функциясы жеткіліксіздігінде метотрексаттың баяу шығарылуы жөнінде деректер жоқ.

Фармакодинамикасы

Метотрексат фолий қышқылының антагонисі болып табылады және антиметаболиттер ретінде де белгілі цитоуытты дәрілер класына жатады. Ол ДНҚ синтезіне кедергі келтіре отырып, дигидрофолаттар редуктазасын бәсекелі тежеу арқылы әрекет етеді. Псориазды, псориаздық артритті және созылмалы полиартритті емдеуде метотрексат тиімділігінің: препараттың қабынуға қарсы немесе иммуносупрессорлық әсерімен жүзеге асатыны; сондай-ақ бұл әсер етулер қабынған бөліктердегі метотрексат туғызған аденозиннің жасушадан тыс концентрациясының жоғарылауына қандай дәрежеде ықпал ететіні әлі күнге дейін анықталмаған.

Қолданылуы

- ересек емделушілердегі ревматоидты артритте;

- қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСП) тиімділігі жеткіліксіз болғанда белсенді түрдегі ауыр ювенильді созылмалы артриті бар емделушілердегі полиартритте;

- ересек емделушілердегі басқа емге (соның ішінде фототерапияға, PUVA,

ретиноидтарға) төзімді псориаздың жайылған ауыр түрлерінде

- ересектердегі ауыр псориаздық артритте

- ересектердегі тиопуриндерге төзімділік жағдайларында немесе олардың жағымсыздығында монотерапия режиміндегі немесе кортикостероидтармен біріктірілген жеңіл немесе орташа ауырлық дәрежесіндегі Крон ауруында

Қолдану тәсілі және дозалары

Препаратты метотрексат қолдану тәжірибесі бар дәрігер тағайындауы тиіс. Методжект® аптасына бір рет енгізіледі. Емделуші аталған препараттың аптасына бір рет енгізілетіні жөнінде міндетті түрде хабарланған болуы тиіс. Инъекция үшін аптаның белгілі бір күнін белгілеу ұсынылады.

Ревматоидты артриті бар ересек емделушілер:

Ұсынылатын бастапқы дозасы аптасына 1 рет тері астына 7,5 мг методжект® препаратын құрайды. Ауру айқындылығына және методжект® препаратының жағымдылығына қарай, дозаны біртіндеп (аптасына 2,5 мг) арттыруға болады. Ең жоғары дозасы аптасына 25 мг-ден аспауы тиіс. 20 мг-ден асып кететін дозалары уытты әсерлер жиілігінің едәуір артуымен, әсіресе, қан түзу қызметінің бәсеңдеуімен қатар жүреді. Емге, әдетте, препаратты қолдана бастағаннан кейін 4-8 аптадан соң жауап беріледі. Қалаулы жауапқа жеткеннен кейін дозаны ең төмен тиімді демеуші дозаға дейін азайта бастау керек.

Ювенильді созылмалы артриттің полиартритті түріне шалдыққан 16 жасқа дейінгі балалар:

Методжект® препаратының ұсынылатын дозасы аптасына дене беткейіне 1 рет 10-15 мг/м2 құрайды. Емдеу тиімділігі жеткіліксіз болғанда дозаны аптасына 20 мг/м2 дене беткейіне дейін жеткенше арттыруға болады. Дәрілік заттың дозасын арттыру дәрігердің тексеріп отыру жиілігін де көбейтуді талап етеді. Балаларда көктамыр ішіне қолдану жөніндегі деректердің шектеулі екеніне орай, препаратты ювенильді артритте тері астына қолдану керек. Ювенильді созылмалы артриті бар емделушілер балалар мен жасөспірімдерді емдеуде маманданған ревматологта бақылануы тиіс.

Препаратты 3 жастан кіші балаларда, осы жас тобындағы препараттың қауіпсіздігі мен тиімділігі туралы деректердің шектеулі екеніне орай, пайдалануға болмайды.

Псориазы және псориаздық артриті бар емделушілер:

Емдеу басталардан бір апта бұрын көтере алмаушылық реакциясын анықтау үшін 5-10 мг метотрексаттың тест-дозасын тері астына енгізу ұсынылады. Ұсынылатын бастапқы дозасы - тері астына аптасына 1 рет 7,5 мг метотрексат. Дозаны біртіндеп арттырған жөн, бұл орайда ең жоғары дозасы көпшілік жағдайларда аптасына 25 мг метотрексаттан асырылмауы тиіс. Кейбір айрықша жағдайларда дозасын 30 мг дейін арттыруға болады, одан қатаң түрде асыруға болмайды. Жалпы, 20 мг-ден асып кететін дозалары уытты әсерлер жиілігінің елеулі артуымен, әсіресе, қан түзу функциясының бәсеңдеуімен қатар жүреді. Емге, әдетте, препаратты қолдана бастағаннан кейін 2-6 аптадан соң жауап беріледі. Қалаулы жауапқа жеткеннен кейін доза ең төмен тиімді демеуші дозаға дейін азайтылуы тиіс.

Крон ауруына шалдыққан eмдeлyшілер:

Ремиссия индукциясы:

Тері астына аптасына 25 мг.

Емге берілетін жауап шамамен 8-12 аптадан соң күтіледі.

Демеуші ем:

Тері астына аптасына 15 мг.

Методжект® препаратын осы қауымдағы Крон ауруын емдеуге пайдалануға ұсыну үшін балаларда қолдану тәжірибесі жеткіліксіз.

Бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар емделушілер:

Методжект® препараты бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар емделушілерде сақтықпен қолданылуы тиіс. Креатинин клиренсі мәніне қарай методжект® препаратының дозасын төмендегі кестеге сәйкес түзету керек:

Бауыр функциясының жеткіліксіздігі бар емделушілер

Қазіргі уақыттағы немесе сыртартқыдағы, әсіресе, алкоголь ішуден болатын айқын бауыр аурулары бар емделушілерде, методжект® препаратын үлкен сақтықпен қолданған дұрыс. Билирубиннің >5 мг/дл (85,5 мкмоль/л) деңгейінде методжект® препараты қарсы көрсетілімді.

Егде жастағы емделушілер

Сақтықпен қолдану керек, бауыр мен бүйрек функциясының жас ұлғаюымен төмендеуіне, сондай-ақ организмде фолаттар қорының азаюына орай, дозаны азайту жағына қарай аракідік түзету қажет.

Организмде сұйықтықтың патологиялық жинақталуы бар (плевралық жалқық, асцит) емделушілер

Метотрексаттың жартылай шығарылу уақыты қалып шегімен салыстырғанда 4 есеге дейін ұзаруы мүмкін екендіктен, организмде сұйықтықтың патологиялық жинақталуы бар емделушілер дозаны азайтуды, кейбір жағдайларда, препаратты тоқтатуды қажет етеді.

Методжект® препаратын қолдану дәрігер бақылауымен жүргізіледі.

Дәрігер шешімі бойынша препаратты науқас өз бетінше қолдануына болады. Бұл жағдайда науқасқа препаратты қолданар алдында дәрігер тері астына инъекция жасау техникасын үйретуі тиіс. Қалай болғанда да науқастың препаратты бірінші рет өздігінен қолдануы дәрігер қатысуымен жүргізілуі тиіс.

Жағымсыз құбылыстардың алғашқы белгілері пайда болған жағдайда емделуші кешіктірмей емдеуші дәрігерге хабарлауы тиіс.

Тері астына қолдануға арналған нұсқаулар:

Инъекция үшін ең қолайлы жерлер:

- санның жоғарғы бөлігі

- іш, кіндік маңындағы аумақты қоспағанда.

 

Іш

Сан

 

• Инъекция орнын спирттелген тампонмен тазалау

• Инеден қорғағыш қондырмасын алып тастау

• Инъекция жасалатын болжамды орынның терісін жиырып жинау

• Тері қатпарын инъекция аяқталғанша және еккішті шығарғанша ұстап тұру керек

• Инені тері қатпарына 90° бұрышпен толық енгізу.

• Поршеньді басып тұру және еккіштің ішіндегісін тері астына баяу енгізу керек. Еккішті 90° бұрышпен шығару.

   

Жағымсыз әсерлері

Жиілігі:

Өте жиі (³ 1/10)

Жиі (³ 1/100 – < 1/10)

Жиі емес (³ 1/1000 – < 1/100)

Сирек (³ 1/10000 – < 1/1000)

Өте сирек (< 1/10000)

Белгісіз.

Метотрексатпен емдеуден болатын жағымсыз әсерлердің жиілігі мен ауырлығы дозасы мен қолдану жиілігіне байланысты. Алайда ауыр жағымсыз әсерлері метотрексатты төмен дозаларда қолданған кезде де болуы мүмкін, сондықтан метотрексат қолданатын емделушілер жүйелі түрде және қысқа уақыт аралығы өткенде медициналық тексеруден өтуі қажет.

Асқазан-ішек жолы жағынан:

Өте жиі: стоматит, диспепсия, жүрек айну, тәбет жоғалту

Жиі: ауыз қуысындағы ойық жаралар, диарея

Жиі емес: фарингит, энтерит, құсу, мальабсорбция

Сирек: асқазан-ішек жолының эрозиялы-ойық жаралы зақымданулары

Өте сирек: гематемезис, мелена, уытты мегаколон

Тері жабындары және тері қыртыстары тарапынан

Жиі: экзантема, эритема, тері қышынуы

Жиі емес: фотосенсибилизация, шаштың түсуі, ревматикалық түйіндердің үлкеюі, васкулит, Herpes zoster, терідегі герпес тәрізді бөртпелер, есекжем.

Сирек: пигментацияның ұлғаюы, акне, экхимоз

Өте сирек: Стивен-Джонсон синдромы, уытты эпидермалық некролиз (Лайелл синдромы), тырнақ пигментациясының өзгеруі, жедел паронихиялар, фурункулез, телеангиоэктазиялар

Жалпы реакциялар және енгізген жердегі реакциялар

Сирек: анафилактикалық шокқа дейін апаратын аллергиялық реакциялар; аллергиялық васкулит, қызба, конъюктивит, жұқпалар, сепсис, жараның нашар жазылуы, гипогаммаглобулинемия

Өте сирек: бұлшықет ішіне немесе тері астына тағайындалған кезде енгізген жердегі стерильді абсцесс және липодистрофия

Зат алмасуға ықпалы

Жиі емес: қант диабетінің дебюті

Жүйке жүйесі тарапынан

Жиі: бас ауыру, шаршау сезімі, ұйқышылдық

Жиі емес: бас айналу, шатасу, депрессия

Өте сирек: көрудің нашарлауы, ауыру, бұлшықет әлсіздігі немесе аяқ-қол парестезиясы, дәм сезудің бұзылуы (темір тату), құрысулар, менингизм, салдану

Белгісіз: лейкоэнцефалопатия

Көру мүшелері тарапынан бұзылулар

Сирек: көру бұзылыстары, көз жасының шектен тыс көп ағуы

Өте сирек: ретинопатия, жарықтан қорқу, қыртысты соқырлық (жоғары дозаларын қолданғанда)

Бауыр тарапынан

Өте жиі: трансаминазалар деңгейінің жоғарылауы, билирубин деңгейінің артуы

Жиі емес: цирроз, фиброз және бауырдың майлы дегенерациясы, сарысулық альбуминнің төмендеуі

Сирек: жедел гепатит

Өте сирек: бауыр функциясының жеткіліксіздігі

Жүрек тарапынан

Сирек: перикардит, перикардиальді жалқық, жүрек тампонадасы

Тамырлар тарапынан

Сирек: гипотензия, тромбоэмболия

Тыныс ағзалары тарапынан

Жиі: пневмония, жиі қатар жүретін эозинофилиямен өліммен аяқталуға дейін апаратын интерстициальді альвеолит/пневмония. Аса зор күрделі интерстициальді пневмония симптомдары: өнімсіз құрғақ жөтел, ентігу және қызба. Осы симптомдар пайда болғанда методжект® препаратымен емдеуді тоқтатып, жұқпа болу мүмкіндігін жоққа шығару қажет.

Сирек: өкпе фиброзы, өкпе пневмоцистозы, өкпе функциясының жеткіліксіздігі, бронх демікпесі, плевралық жалқық

Қан түзу жүйесі тарапынан

Жиі: лейкопения, анемия, тромбоцитопения

Жиі емес: панцитопения

Өте сирек: агранулоцитоз, сүйек кемігі функциясының ауыр бәсеңдеуі.

Несеп бөлу жүйесі тарапынан

Жиі емес: қуықтың қабынуы мен ойық жаралануы, бүйрек функциясының бұзылуы

Сирек: бүйрек функциясының жеткіліксіздігі, олигурия, анурия, креатинин деңгейінің көтерілуі, азотемия, электролит теңгерімінің бұзылуы, протеинурия, гематурия, гиперурикемия

Ұрпақ өрбіту жүйесі жағынан

Жиі емес: қынаптың қабынуы мен ойық жаралануы

Өте сирек: жыныстық елігудің төмендеуі, импотенция, гинекомастия, олигоспермия, етеккір оралымының бұзылуы, қынаптың құрғауы

Қаңқа-бұлшықет жүйесі жағынан

Сирек: артралгия, миалгия, остеопороз,

Жаңа түзілімдер (қатерсіз және қатерлі, дифференциацияланбаған, полиптер мен кисталарды қоса)

Өте сирек: көпшілік жағдайларда метотрексатты тоқтатқаннан кейін қайтып кететін лимфомалар пайда болуы жөнінде жекелеген жағдайлар хабарланды. Таяуда жүргізілген зерттеуде метотрексатпен емдеудің лимфома жағдайларының жиілігін арттыруы анықталмаған.

Қолдануға болмайтын жағдайлар

- метотрексатқа немесе препараттың басқа компоненттеріне аса жоғары сезімталдық

- бауыр функциясының айқын бұзылулары

- маскүнемдік

- бүйрек функциясының айқын жеткіліксіздігі

- сыртартқыдағы сүйек кемігінің гипоплазиясы, лейкопения, тромбоцитопения, айқын анемия сияқты қан түзудің бұзылуы

- туберкулез, АИВ жұқпасы сияқты ауыр жедел ағымды немесе созылмалы жұқпалы аурулар, басқа да иммундық тапшылық жай-күйлері

- ауыз қуысының ойық жаралары, асқазан-ішек жолының белсенді фазадағы ойық жаралы ауруы

- жүктілік және бала емізу кезеңі

- тірі вакциналармен бір мезгілде вакцинациялау

- 3 жасқа дейінгі балаларға

Сақтықпен:

- асцит

- плевра қуысындағы жалқық

- сусыздану

- подагра немесе сыртартқыдағы нефролитиаз

- бұрын жүргізілген сәулемен емдеу немесе химиялық ем

Дәрілермен өзара әрекеттесуі

Алкоголь, гепатоуытты және гематоуытты дәрілік препараттар

Алкогольді ұдайы тұтыну және гепатоуытты препараттарды метотрексатпен бір мезгілде қолдану метотрексат гепатоуыттылығының көрініс беру қаупін арттырады. Басқа гепатоуытты препараттар (мысалы, лефлуномид) қолданып жүрген емделушілерге мұқият бақылау жасау қажет. Бұл метотрексат гематоуыттылығының даму қаупін арттыратын, қанның түзілуін бәсеңдететін препараттар (лефлунамид, азатиоприн, сульфасалазин, ретиноидтар) бір мезгілде тағайындалатын жағдайларға да қатысты. Лефлуномид пен метотрексат бір мезгілде тағайындалғанда панцитопения мен гепатоуыттылық қаупі артады.

Метотрексатпен және ретиноидтармен біріктіріп емдеу гепатоуыттылық қаупін арттырады.

Ішке қабылдауға арналған антибиотиктер

Ішке қабылданатын антибиотиктер (тетрациклиндер, хлорамфеникол және АІЖ-да нашар сіңетін әсер ету ауқымы кең антибиотиктер) метотрексат сіңірілуін төмендетуі және ішектің қалыпты микрофлорасының немесе бактериялық метаболизмінің бәсеңдеуі салдарынан оның метаболизмін бұзуы мүмкін.

Антибиотиктер

Пенициллиндер, гликопептидтер, сульфаниламидтер, ципрофлоксацин, цефалотин сияқты антибиотиктер жекелеген жағдайларда метотрексаттың бүйрекпен шығарылуын азайтуы мүмкін, бұл оның плазмадағы концентрациясының артуына, осылайша, гематологиялық және асқазан-ішектік уыттанудың көрініс беру қаупіне алып келеді.

Плазма ақуыздарымен байланысу дәрежесі жоғары дәрілік препараттар

Метотрексат плазма ақуыздарымен байланысады және ақуыздармен байланысатын басқа препараттармен, мысалы, асқазан қышқылдылығын төмендететін салицилаттармен, гипогликемиялық дәрілермен, диуретиктермен, сульфониламидтермен, дифенилгидантоинмен, тетрациклиндермен, хлорамфениколмен, парааминобензой қышқылымен және бір мезгілде қолданғанда метотрексат уыттылығын арттыратын тұмауға қарсы дәрілермен ығыстырылуы мүмкін.

Пробенецид, әлсіз органикалық қышқылдар, пиразолды қатарға жататын препараттар және қабынуға қарсы стероидты емес препараттар

Пробенецид, әлсіз органикалық қышқылдар (ілмекті диуретиктер сияқты) және пиразол қатарының препараттары (фенилбутазон) метотрексат шығарылуын төмендетеді және оның плазмадағы концентрациясын арттыруы, осылайша, гематологиялық уыттылығының артуына әкелуі мүмкін. Уыттылығының арту қаупі метотрексатты қабынуға қарсы стероидты емес препараттармен немесе салицилаттармен біріктірген кезде пайда болады.

Сүйек кемігіне әсер ететін дәрілік заттар

Сүйек кемігіне әсер ететін (соның ішінде жағымсыз әсер ретінде) препараттарды (мысалы, сульфаниламидтер, триметоприм-сульфометоксазол, хлорамфеникол, пириметамин) қолданған жағдайда қан түзілуінің бәсеңдеуі мүмкін екенін ескеру қажет.

Фолаттар тапшылығын тудыруға қабілетті препараттар

Мына препараттарды (мысалы, сульфаниламидтер, триметоприм-сульфаметоксазол) бір мезгілде тағайындаған кезде метотрексат уыттылығын арттыруы мүмкін. Сондықтан фолий қышқылы тапшылығының дамуын болдырмау үшін мұндай препараттарды тағайындағанда ерекше сақтық шарасын қадағалауға кеңес беріледі.

Ревматизмге қарсы басқа да дәрілік заттар

Ревматизмге қарсы басқа дәрілік заттармен (алтын препараттары, пеницилламин, гидроксихлорокин, сульфасалазин, азатиоприн, циклоспорин) бірге тағайындау, әдетте, метотрексаттың уытты әсерлерінің артуына әкелмейді.

Сульфасалазин

Метотрексатты сульфасалазинмен біріктіру метотрексат тиімділігін арттырып, соның нәтижесі ретінде, сульфасалазиннің фолий қышқылы синтезін тежеуімен байланысты жағымсыз әсерлерді күшейтуі мүмкін. Алайда мұндай жағымсыз әсерлер бірқатар зерттеулер барысында жекелеген сирек жағдайларда ғана байқалды.

Меркаптопурин

Метотрексат плазмадағы меркаптопурин концентрациясын арттырады, осыған орай, біріктірілген ем кезінде дозаларды түзету қажет болуы мүмкін.

Протонды сорғы тежегіштері

Протонды сорғы тежегіштерін (омепразол, пантопразол) бір мезгілде тағайындағанда метотрексат шығарылуы өзгеруі мүмкін. Метотрексат пен омепразолды бір мезгілде қолдану метотрексаттың шығарылу уақытын ұзартады. Метотрексат метаболиті – 7-гидроксиметотрексат шығарылуы төмендеген бір жағдай жөнінде хабарланған, ол миалгиямен және дірілдеумен қатар жүрген.

Теофиллин

Метотрексат теофиллиннің көріністі әсерлерін азайтуы мүмкін, осыған орай, қандағы теофиллиннің концентрациясы метотрексатпен бір мезгілде қолданғанда қадағалануы тиіс.

Құрамында кофеин мен теофиллин бар сусындар

Метотрексатпен емдеу кезінде құрамында кофеин мен теофиллин бар сусындарды (кофе, кофеині бар сусындар, қара шай) көп мөлшерде ішуден аулақ болу керек.

Витамин препараттары және құрамында фолий қышқылы бар дәрілік заттар немесе оның метаболиттері метотрексаттың емдік әсерін төмендетуі мүмкін.

Айрықша нұсқаулар

Тек бір рет пайдалануға арналған. Жалпы емдеу ұзақтығын дәрігер белгілейді. Метотрексатты ішке қолданудан парентеральді енгізу тәсіліне ауысқанда, әр алуан қолдану тәсілдерінде препарат биожетімділігінің әртүрлі болуына орай, дозаны азайту қажет болады.

Препаратты тағайындау кезінде бұрыннан келе жатқан емдеу стандарттарымен сәйкес фолий қышқылы препараттарын бір мезгілде тағайындау мәселесін қарастыру керек.

Емделушілер препаратты күн сайын емес, аптасына бір рет қолдану керектігінен нақты хабардар болуы тиіс. Методжект® препаратымен емдеуден өтетін емделушілерді болжамды уытты әсерлер белгілері мен жағымсыз реакциялардың аз ғана кідіріспен анықталуы және бағалануы үшін тиісті бақылауға алған жөн. Методжект® препаратын білімі жеткілікті және антиметаболикалық ем жүргізу тәжірибесі бар маман-дәрігер ғана тағайындауы тиіс. Ауыр немесе тіпті өлімге ұшырататын жағымсыз реакциялардың дамуы мүмкін екеніне орай, дәрігер емделушілерді болжамды қауіптер мен ұсынылатын қауіпсіздік шаралары жөнінде толық хабардар етуі тиіс.

Методжект® препаратын терімен және шырышты қабықтармен жанастырмаған жөн.

Препарат теріге және шырыштыларға түскенде дереу оларды судың мол мөлшерімен жуып-шайған жөн.

Ұсынылатын тексерулер және қауіпсіздік шаралары

Методжект® препаратымен емдеуді бастау немесе жаңғырту алдында: тромбоциттер деңгейін анықтайтын жалпы толық түрдегі қан талдауы; бауыр ферменттері, билирубин, сарысулық альбумин мәндерін анықтайтын биохимиялық қан талдауы; кеуде қуысын рентгенологиялық тексеру, бүйрек функциясын зерттеу орындалуы тиіс. Қажет болғанда – туберкулез және гепатитке тест өткізу.

Емделу кезінде (емдеудің алғашқы алты айында айына бір реттен сиретпей, әрі қарай - үш айда бір реттен сирек емес). Дозасын арттырғанда жиірек бақылау қажеттілігі жөніндегі мәселе шешілуі тиіс:

• Ауыз қуысы мен жұтқыншақ шырыштарын тексеру.

• Тромбоциттер деңгейін анықтайтын толық қан талдауы. Метотрексат туындататын гемопоэз бәсеңдеуі кенеттен, соның ішінде препаратты аз дозаларда қолданғанда болуы мүмкін. Лейкоциттер немесе тромбоциттер саны едәуір азайған кез келген жағдайда метотрексатпен емдеуді дереу үзіп, талапқа сай демеуші ем жүргізу қажет. Емделушілерге болжамды жұқпалардың кез келген белгілері мен симптомдары туралы хабарлауға кеңес берілуі тиіс. Гематоуытты препараттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қолданатын емделушілер қан көрсеткіштерінің және тромбоциттер санының бақылануымен мұқият қадағалануы тиіс.

• Бауыр функциясын зерттеу: бауырға уытты әсер ету мүмкіндігін анықтауға ерекше көңіл бөлу керек. Тиісті талдаулар жасау барысында немесе биопсия кезінде емдеу басталғанша болған немесе емдеу үдерісінде дамыған бауыр функциясының бұзылулары анықталғанда емді бастамау керек немесе оны үзген дұрыс. Әдетте, емдеу барысында дамыған бұзылулар метотрексат емін үзгеннен кейін екі апта ішінде қалыпқа келеді, содан кейін емдеуші дәрігер шешімімен емдеуді жаңғыртуға болады. Метотрексат ревматологиялық көрсетілімдер бойынша қолданылғанда гепатоуыттануды бақылау үшін бауыр биопсиясын жүргізудің аса зор қажеттілігі жоқ.

  Псориаз кезінде емге дейін және емдеу кезінде бауыр биопсиясын жүргізу қажеттілігі жөнінде ортақ пікір жоқ. Дағдылы ағымдағы бауыр сынамаларының гепатоуыттылық әсерді талапқа сай анықтайтын коллаген III пропептидін айқындау қабілетін тұжырымдау үшін әрі қарай зерттеулер жүргізу керек. Емделушілерде, әсіресе, алкогольді шамадан тыс тұтыну, бауыр ферменттері деңгейінің тұрақты артуы, сыртартқыдағы бауыр аурулары, отбасында тұқым қуалайтын бауыр ауруларының болуы, қант диабеті, семіздік, гепатоуытты препараттар қолдану мен 1,5 г және одан көп жинақтаушы дозасына жеткізіп, метотрексатпен ұзақ емдеу сияқты қауіп факторларының бар/жоқ екенін ескерумен әрі әркімге жеке шешім қабылдануы тиіс.

  Қан сарысуында «бауыр» ферменттерін бақылау: 13-20% емделушіде трансаминазалардың қалыпты деңгейден 2-3 есе транзиторлы асып кетуі хабарланған. «Бауыр» ферменттерінің деңгейі тұрақты жоғарылаған жағдайда дозаны азайту немесе емдеуді тоқтату мәселесі қаралуы тиіс.

  Емделу кезінде препараттың бауырға уытты әсер етуіне орай, анық қажет болатын жағдайларды қоспағанда, емделушілер басқа гепатоуытты препараттарды бір мезгілде қолданудан бас тарту керек; сонымен қатар алкоголь тұтынудан аулақ болған немесе оны дереу шектеген дұрыс.

  Басқа гепатоуытты немесе гематоуытты препараттар (мысалы, лефлуномид) қолданып жүрген емделушілерде «бауыр» ферменттерінің деңгейін мұқият бақылап отырған жөн.

  Осындай шаралар гемопоэзды бәсеңдететін дәрілік заттар (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде тағайындалғанда да қолданылуы тиіс.

• Бүйрек функциясын бақылау бүйрек қызметі жеткіліксіздігіне тестілер және жалпы несеп талдауын жасау арқылы атқарылуы тиіс: метотрексат негізінен бүйрекпен шығарылатындықтан, бүйрек функциясы жеткіліксіз жағдайда плазмадағы метотрексат деңгейінің жоғарылауын күткен жөн, бұл күрделі қолайсыз әсерлерінің көрініс беруіне әкеп соқтырады. Бүйрек функциясы төмендеуі мүмкін жағдайларда (мысалы, егде жастағы емделушілерде) бақылау тексерулерін жиірек өткізген жөн. Сонымен қатар бұл метотрексат шығарылуына ықпал ететін препараттар, бүйректі зақымдауға қабілетті препараттар (мысалы, ҚҚСП), сондай-ақ қан түзу жүйесіне әсер етуге қабілетті препараттар бір мезгілде тағайындалатын жағдайларға да қатысты.

  Дегидратация да метотрексат уыттылығын күшейтуі мүмкін.

  5. Тыныс алу жүйесін тексеру.

  Өкпе функциясының нашарлау симптомдарына ерекше көңіл бөлу қажет, керек болған жағдайда тиісті тестілер өткізілуі тиіс. Өкпе тарапынан болатын патология белгілері шұғыл диагностиканы және метотрексаттың тоқтатылуын талап етеді. Метотрексатпен емдеу кезінде пайда болатын тыныс ағзаларының зақымдану симптомдары (әсіресе, өнімсіз құрғақ жөтел), спецификалық емес пневмонит ауру қаупі зор екенін айғақтай алады, әрі емдеуді үзуді және тиянақты тексеруді талап етеді. Бұл эозинофилиямен жиі қатар жүретін және өмірге қатер төндіретін жай-күй болып табылатын жедел немесе созылмалы интерстициальді пневмониттің даму ықтималдығымен байланысты. Метотрексат қолданудан болатын өкпе зақымдануының клиникалық симптомдары алуан түрлі, алайда типтік белгілері қызба, жөтел, тыныс тарылуы, гипоксемия, рентгенограммада өкпеден инфильтрат табылуы болып табылады. Өкпе тарапынан болатын патология белгілері шұғыл диагностиканы және метотрексат тоқтатылуын талап етеді. Метотрексат қолданудан болатын тыныс ағзаларының ауруға шалдығу мүмкіндігі препараттың қолданылатын дозаларына байланысты емес.

  6. Метотрексат иммундық жүйеге ықпал етеді, вакцинацияға реакцияны нашарлатуы және иммунологиялық тестілер нәтижелеріне әсер етуі мүмкін. Препаратты созылмалы жұқпалы аурулары (Herpes zoster, туберкулез, В немесе С гепатиті) бар емделушілерде өршу кезеңдерінен тыс қолданғанда, аурудың өршуі мүмкін екеніне орай, ерекше сақ болу талап етіледі. Тірі вакциналармен иммунизациялаудан бас тарту қажет. Метотрексаттың төмен дозаларын қолданып жүрген емделушілерде қатерлі лимфомалар болуы мүмкін; мұндай жағдайларда ем тоқтатылуы тиіс. Лимфоманың өздігінен кері даму белгілері болмағанда цитоуытты ем жүргізу қажет.

  Сирек жағдайларда фолий қышқылы антагонистері (триметоприм, сульфаметоксазол) тағайындалғанда жедел мегалобластты панцитопенияның дамуы сипатталған.

  Фотодерматиттер және күннен болатын күйіктер метотрексатпен емдеу аясында жаңғыруы мүмкін (кейінннен білінетін реакциялар). Псориаз симптомдары ультракүлгін сәулелер мен метотрексатпен емдеу бір мезгілде әсер еткенде күшеюі мүмкін.

  Қосымша таралу көлемі бар емделушілерде (асцит, плевралық жалқық кезінде организмде сұйықтықтың патологиялық жинақталуы) метотрексат баяу шығарылады. Асцит немесе плевралық жалқық метотрексат тағайындалғанша дренаждалуы тиіс.

  Диарея немесе ойық жаралы стоматит метотрексаттың уытты әсер ету салдары болып, емді үзуді талап етуі мүмкін, әйтпесе, геморрагиялық энтериттің дамуы мен ішек тесілуі салдарынан өліммен аяқталуы ықтимал.

  Псориаз кезінде диагноз биопсиямен расталғанда және дерматолог-дәрігер кеңесінен кейін емдеудің басқа түрлеріне төзімді ауыр, беті қайтпайтын, мүгедектікке ұшырататын үдерісте метотрексатпен емдеуге көрсетілімдер шектеледі.

  Онкологиялық науқастарды метотрексатпен емдегенде энцефалопатия/лейкоэнцефалопатия жағдайлары тіркелген, бұл онкологиялық емес көрсетілімдері бар емделушілерді метотрексатпен емдегенде де болуы мүмкін.

  Фертильділік

  Метотрексат енгізу кезінде сперматогенезге және аналық жасушаның жетілуіне ықпал етеді, сондықтан ұрықтану қабілетін төмендетуге қабілетті. Фертильділіктің төмендеуі, әдетте, метотрексатпен емдеуді тоқтатқаннан кейін қалпына келетін қайтымды жағдай. Дегенмен де, ерлерге шәуһетті криоконсервациялау мүмкіндігін қарастыруға кеңес беріледі. Әйелдерге де, ерлерге де метотрексатпен емдеудің бүкіл кезеңінде және онымен емдеу тоқтатылғаннан кейін 6 ай бойы контрацепцияның тиімді әдістерін пайдалану қажет.

  Жүктілік және лактация кезінде қолдану:

  Метотрексатты жүктілікте және бала емізу кезеңінде қолдануға болмайды. Методжект® препаратымен емдеу басталғанша жүктіліктің жоқ екені расталу қажет. Метотрексат адамда ұрық ақауларын дамытуы және жүктіліктің үзілуін туындатуы, эмбриоуыттылық көрінісін беруі мүмкін.

  Медициналық қызметкерлер арасындағы жүкті әйелдердің Методжект® препаратын енгізуіне болмайды.

  Дәрілік заттың автокөлікті және қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері

  Метотрексатпен емдеу барысында орталық жүйке жүйесі тарапынан симптомдардың (шаршау сезімі, бас айналу) даму ықтималдығына орай, метотрексат автокөлік пен қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне аздап басталып, орташаға дейін әсер көрсететін дәрілік зат болып саналады.

Артық дозалануы

Артық дозалану симптомдары: метотрексаттың уытты әсері негізінен қан түзу жүйесі тарапынан көрініс береді.

Емі: метотрексаттың уытты әсерін бейтараптандыру үшін спецификалық у қайтарғысын – кальций фолинатын (мүмкіндігінше дереу) енгізу. Кездейсоқ артық дозаланғанда – метотрексат енгізілгеннен кейінгі алғашқы сағат ішінде көктамыр ішіне немесе бұлшықет ішіне метотрексат дозасына тең немесе одан асатын дозада кальций фолинаты енгізілуі тиіс. Әрі қарай, қажеттілігіне қарай, кальций фолинатын енгізу қан сарысуындағы метотрексаттың 10-7 моль/л-ден төмен деңгейіне жеткенше жалғастырылуы тиіс. Едәуір артық дозаланған жағдайда бүйрек өзекшелеріндегі метотрексаттың және/немесе оның метаболиттерінің преципитациясын болдырмау үшін организмді гидратациялау және несепті сілтілендіру жүргізіледі, бұл метотрексат шығарылуын жеделдетеді. Гемодиализ бен перитонеальді диализ метотрексат шығарылуын жеделдетпейді. Жоғары жылдамдықтағы диализ аппаратын қолданып, үзік- үзік (мезгіл-мезгіл) гемодиализ жүргізу тиімділігі хабарланған.

Шығарылу түрі және қаптамасы

Полимер қондырмалы, полимерлі жабынмен немесе полимерлі жабынсыз резеңке тығынмен жабылған тері астына енгізуге арналған интеграцияланған инесі бар бейтарап түссіз шыныдан (I ЕФ* типті) жасалған көлемі 1 мл еккіште 7,5 мг/0.15 мл, 10 мг/0.20 мл, 12,5 мг/0.25 мл, 15 мг/0.30 мл, 17,5 мг/ 0.35 мл, 20 мг/0.40 мл, 22,5 мг/0.45 мл, 25 мг/0.50 мл, 27,5 мг/0.55 мл немесе 30 мг/0.60 мл.

Еккішке заттаңбаны аударып қарауға арналған желімденген шеттері ашылатын заттаңба жапсырылған.

ПВХ/қағаз блистердегі бір еккіштен медицинада қолданылуы жөніндегі мемлекеттік және орыс тілдеріндегі нұсқаулықпен бірге картон қаптамаға салады.

Сақтау шарттары

Жарықтан қорғалған жерде 25ºС-ден аспайтын температурада сақтау керек.

Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!

Сақтау мерзімі

2 жыл

Жарамдылық мерзімі өткеннен кейін пайдалануға болмайды

Дәріханалардан босатылу шарттары

Рецепт арқылы

Өндіруші

Онкотек Фарма Продукцион ГмбХ, Дессау-Рослау, Германия

Тіркеу куәлігінің иесі және қаптаушы:

медак ГмбХ, Германия

Қазақстан Республикасы аумағында тұтынушылардан өнім сапасына қатысты шағымдар қабылдайтын ұйымның мекенжайы:

«Сhemothera» (Хемотера) ЖШС, Алматы, 050060, Гагарин д-лы 258 В, «Азия» бизнес орталығы, 318 кеңсе, телефон, факс: +7 7273962037, эл.поштасы: a.tyulembayeva@medac.de